Roeien voor Bets dé remedie tegen ernstige spierziekte

Roeivalidatie houdt mensen met een handicap in beweging

Een heftige spierziekte bracht de 61-jarige Bets Brederhoff uit Barendrecht op het randje van de dood. Maar ze vond het daar veel te vroeg voor. ‘Ga roeien’, adviseerde de fysiotherapeut. Dat deed ze en het bracht haar erbovenop.

Elke week stapt ze aan de Crooswijksebocht in Kralingen-Crooswijk met een begeleider de roeiboot in. Weer of geen weer, er moet geroeid worden. Alleen bij een temperatuur lager dan min 2 graden of bij dikke mist blijft ze op het droge en gaat ze binnen aan de slag. ,,Roeien is mijn alles. Elke keer als ik van het water kom, heb ik een voldaan gevoel. Ik kan niet meer zonder.”

Brederhoff kampt al dertien jaar met een spierziekte die haar eerder bijna fataal werd. ,,Ik ben heel erg ziek geweest en twee keer bijna doodgegaan. In revalidatiecentrum Rijndam, waar ik onder behandeling was, werd ik gewezen op het bestaan van de Stichting Roeivalidatie. Ik kreeg een folder mee en ben het gaan proberen. Als ik thuis op mijn kont was blijven zitten, zouden die spieren die nog wel werken het op den duur ook niet meer doen. Nu kom ik in beweging, ben ik onder de mensen en kom ik lekker buiten. Ik roei sinds 2015 en heb er nog geen dag spijt van gehad dat ik die stap heb gezet.”

Roeivalidatie dus. De stichting is in 1979 opgericht vanuit een initiatief van actieve roeiers die zich realiseerden dat roeien bevorderlijk is voor ieders gezondheid, dus ook voor mensen met een handicap. Nu, ruim veertig jaar later, heeft de stichting veertig boten in acht verschillende types in beheer. Enkele daarvan zijn in verband met de beperkingen van de roeiers voorzien van speciale aanpassingen.

Binnenbak

Om maar een voorbeeld te noemen: mensen met een dwarslaesie kunnen eveneens terecht in Kralingen. Op de locatie aan de Rotte beschikt Roeivalidatie ook over trainingsapparatuur en een overdekte binnenbak om in te roeien.

Het clubhuis heeft veel weg van een huiskamer waar deze frisse novemberochtend de ene na de andere roeier én begeleider aanschuift aan de lange ‘eettafel’ met daarop kannen koffie en schalen lekkernijen. Aan tafel ook de begeleider van Bets, Kees van Winden. Zeventig is hij. ,,Je ziet bij heel veel roeiers dat ze de kwaliteit van leven vasthouden door te bewegen”, zegt hij. Van Winden had niets met roeien. Totdat hij op zijn 56ste een herseninfarct kreeg. Na zijn herstel zocht hij vrijwilligerswerk en kwam hij bij het onderhoud van de boten van Roeivalidatie terecht. Daarna was de stap naar roeivereniging Rijnmond, die huist in hetzelfde onderkomen, niet verrassend; Van Winden ging roeien. Nu begeleidt hij Bets als stuurman op de zogenoemde single wherry, een boot waarin één persoon roeit.

Soepel

Het vaartuig met de naam Madurodam snijdt als het ware door het rimpelloze water onder de herfstzon als Bets bij de afvaart aan de riemen trekt. ,,Ik loop moeilijk, maar de spieren in mijn benen en armen doen het nog. Met roeien houd ik die soepel”, vertelt ze opgetogen als ze voet op de wal heeft gezet.

Geen roeier gaat alleen het water op. ,,Er is altijd een begeleider bij, soms twee”, zegt bestuurslid Marian Dozy. ,,Dus hoe meer mensen hier willen roeien, hoe meer begeleiders er nodig zijn. We kunnen er nog wel wat gebruiken. Ik zou vrijwilligers willen oproepen zich te melden.”

De 83-jarige Ria Tukker is zo’n vrijwilliger. Ze is de vandaag dagkapitein en heeft de taak de boten te regelen en de combinaties te maken van roeiers en hun begeleiders. Enthousiast volgt ze de taferelen aan de waterkant waar de roeiers zich prepareren voordat ze de Rotte opgaan. Onder hen Edo Maas, 22 jaar pas. De Rotterdammer was een wielertalent totdat hij op 19-jarige leeftijd in een wedstrijd in Italië tijdens de afdeling werd aangereden door een auto die daar niet hoorde te zijn. De wielrenner van RWC Ahoy liep een dwarslaesie op en is vanaf zijn borstbeen verlamd.

Maas zat nadien niet bepaald bij de pakken neer. ,,Het was wel even wennen”, reageert hij wat cynisch. ,,Maar ik ben wel zo snel mogelijk het een en ander gaan doen.” Nu studeert hij aan de Kunstacademie en roeit hij onder toeziend oog van zijn coach Kees van Heijningen (67) drie keer per week bij Roeivalidatie. ,,Roeien heeft raakvlakken met wielrennen: het is buiten, je moet inspanning leveren, je kan afzien en je kan kilometers maken. Ik wil altijd de strijd met mezelf aangaan en met roeien kan dat. Of ik ambities heb? Jazeker. Deelnemen aan de Paralympische Spelen.”

Simone de Schepper (37) uit Bergschenhoek is ook al zo’n fanatiekeling. Skaten, schaatsen en voetballen was haar lust en haar leven totdat dat MS de kop op stak. Ze begon anderhalf jaar geleden met roeien. Als ze – warm aangekleed – met haar begeleider bij het clubhuis de hoek om komt varen, heeft ze een stralende lach op haar gezicht.

Binnen, aan de grote tafel, vertelt ze dat ze door een ander werd gewezen op het bestaan van Roeivalidatie. ,,Voor het in en uit de boot stappen, heb je een bepaalde techniek nodig en die heb ik te pakken. Het roeien gaat me goed af. Het is niet alleen leuk, het zorgt er ook voor dat mijn lichaam in conditie blijft. Ik heb nu een uurtje geroeid en zo’n 6 à 7 kilometer gevaren. Dat voelt goed.”

Autisme

En dan is er het opmerkelijke verhaal van Wouter de Waal van 42. Hij heeft autisme en een verstandelijke beperking, woont in een gezinsvervangend tehuis in Gouda. Hij is met zijn moeder. ,,We komen hier al zeker twintig jaar”, zegt ze. ,,Wouter is graag op het water en hij kijkt er altijd enorm naar uit om hier naartoe te gaan.”

,,Hij roeit niet zoals het hoort”, vult een van de vele kenners bij Roeivalidatie aan. ,,Met korte slagen. Maar hij roeit en vindt het nog leuk ook. Daar gaat het toch om?” Wouter is zichtbaar in zijn nopjes na de roeitocht. Vrolijk huppelend, als een kind, beweegt hij zich door het clubhuis. Dat zorgt weer voor vrolijke gezichten bij de vrijwilligers, die klaarstaan om het water op te gaan.

Sander Sonnemans (uit het Algemeen Dagblad van 29 november 2022). Foto: Frank de Roo